Câu chuyện giáo dục

Vào 0h sáng 27-8, Bộ GD&ĐT đã công bố điểm thi tốt nghiệp THPT 2020 , theo đó xuất hiện “cơn mưa” điểm 10  ở môn Giáo dục công dân với 469.587 thí sinh tham gia thi thì có tới trên 17 ngàn bài đạt từ 9 điểm trở lên đặc biệt có tới 4.163 thí sinh đạt điểm 10; riêng Hải Phòng có 86 thí sinh đạt điểm 10 môn này.

Số lượng điểm tuyệt đối tăng gấp 5 lần năm 2019

Đây là môn thi có phổ điểm cao nhất trong 8 môn của kỳ thi năm nay, trong khi năm 2019, thí sinh đạt điểm 10 chỉ là 784, tức số điểm 10 năm 2020 đã gấp hơn 5 lần  so với năm học cũ. Tại Hải Phòng có 316 bài thi đạt điểm 10 trong đó bài thi môn GDCD là 86. Điểm tuyệt đối của bộ môn GDCD mà học sinh đạt được trong kỳ thi tốt nghiệp THPT 2020 với số lượng “khủng” đã tạo nên những mối quan ngại mừng vui xen lẫn lo âu từ dư luận. PGSTS Bùi Quang Thanh (Viện Văn hóa Việt Nam) đánh giá: “ Sự phát triển đột ngột như vậy là điều đáng mừng nhưng rất cần phải xem xét lại; đặc biệt tại sao lại chỉ tăng đột biến ở một bộ môn?”. Nếu theo hướng tư duy này chúng ta có thể thấy môn GDCD là môn ít được yêu thích nhất ở các nhà trường vì nội dung học bắt buộc chứa nhiều tính “khuôn phép”, số tiết học ít ỏi và kết quả thi ít được tham gia vào các tổ hợp xét tuyển đại học…nhưng kết quả thì đứng đầu 8 môn thi cả về số lẫn chất lượng. Trao đổi với TS Nguyễn Thị Thức (Khoa Ngữ văn trường ĐHSP Hà Nội 2) cô cho rằng, kết quả điểm thi phụ thuộc vào 4 yếu tố: dạy và học, đề thi, coi thi và chấm thi. Việc dạy và học vẫn diễn ra bình thường, coi chấm thi không có tác động tiêu cực lớn được (đặc biệt với môn học này) vậy chỉ còn yếu tố đề thi.Việc ra đề thi có đảm bảo nguyên tắc và yêu cầu của Bộ GD&ĐT hay không là vấn đề cần xem xét, nếu nó đảm bảo thì đây thực sự là điều đáng mừng. Về nội dung này, Ths Trần Hướng (PHT trường THPT Nguyễn Khuyến) cho rằng: môn GDCD ít tiết thì ít nội dung phải học và khi ôn thi thì các nhà trường và học sinh đều coi trọng điểm thi các môn như nhau, nên quá trình ôn tập đều được dốc sức, nội dung ôn tập, cấu trúc đề thi của các môn đều được hướng dẫn theo Bộ GD&ĐT, vì vậy việc học sinh làm bài đáp ứng yêu cầu công khai là chuyện bình thường.

“Độ khó” của đề được giảm nhẹ?

Từ những quan điểm như trên thì một câu hỏi vẫn phải đặt ra là: tại sao các môn thi khác không tạo ra sự đột biến nào đáng kể trong khi mọi điều kiện, những yêu cầu về kỹ năng kỹ xảo, môi trường và chương trình học tập không có thay đổi lớn, thậm chí còn bị ảnh hưởng khá nghiêm trọng bởi có tới trên 2 tháng học tập đúng vào “điểm rơi” quan trọng học sinh phải học qua intenet?

TS Lê Duy (Khoa Giáo dục Chính trị - ĐHSP Hà Nội 2) phân tích: Đề thi năm nay yêu cầu thấp hơn so với 2019 vì chỉ là đề thi tốt nghiệp THPT việc tích hợp “hai trong một” và phân hóa giảm nhẹ rất nhiều, dù rằng bộ môn này có tham gia vào gần 10 tổ hợp xét tuyển đại học. bản thân Bộ GD&ĐT trước đó cũng thực hiện chương trình giảm tải nội dung để giảm áp lực cho học sinh trong mùa dịch Covid. Bởi thế số nội dung phải học của chương trình môn GDCD ít đi, trong khi tinh thần ôn thi của các trường THPT vẫn giữ nhịp độ như kỳ thi “Hai trong một” nên tạo ra một lợi thế lớn cho học sinh. Trong chương trình và cấu trúc đề thi của bộ môn không “khô” và “công thức hóa ” như người ta vẫn tưởng mà có nhiều nội dung, nhiều liên hệ thực tế với trọng số điểm cao, học sinh biết quan tâm cảm nhận thực tế đời sống sẽ làm bài tốt. Đây là điều đáng mừng. Trong khi các môn khác ít khai thác được lợi thế này.  Mặc dầu vậy, ngày 28.08 trong Hội nghị rà soát kết quả thi tại Hải Phòng, hầu hết các hiệu trưởng đều đáng giá là mức độ khó của đề thi môn GDCD của năm nay không cao cũng là một nguyên nhân dẫn đến chất lượng thi của môn này có sự vượt trội.

Tuy nhiên có một điều mà ít người đánh giá đó là công tác giáo dục chính trị pháp luật và đạo lý dân tộc đã nhìn thấy hiệu quả, việc quan tâm đến vấn đề này của thanh niên gia tăng tích cực trong nhận thức đó mới là điều đáng mừng nhất; Bởi khi lêch lạc chính trị tư tưởng, thiếu hiểu biết pháp luật, coi nhẹ bản sắc văn hóa dân tộc thì khó có thể trở thành công dân tốt dẫu họ có giỏi chuyên môn đến bao nhiêu chăng nữa.